کارلین مارش، نویسندۀ کتاب «مفاهیم کلیدی فهم برنامه درسی» بر این باور است که این اثر میتواند راهگشای نظامهای آموزشی به سمت غیرمتمرکزشدن و درگیرنمودن بیشتر ذینفعان در فرآیند برنامه درسی باشد.
پایگاه خبری رب:
انتشارات رشد، کتاب «مفاهیم کلیدی فهم برنامه درسی» را در شش بخش و بیستویک فصل چاپ کرد. دکتر سلیمی و دکتر ملکی، چهارمین چاپ این کتاب را که شامل تعدادی مفاهیم نوین مرتبط با برنامه درسی در ابتدای قرن بیستویکم است، به فارسی برگرداندند.
بخشی از پیشگفتار کتاب «مفاهیم کلیدی فهم برنامه درسی» به قلم نویسنده کتاب، کالین مارش را میخوانید:
تنوع و سرعت تغییر در خطمشیها،رویکردها و گونههای مختلف اجرای برنامۀ درسی در اغلب کشورها، همچنان ادامه دارد. افراد تاثیرگذار بر این تغییرات هم از طرف سیاستمداران و هم از طرف کارفرمایان، گروههای گوناگون اجتماع، والدین، دانشآموزان و معلمان زیر فشار هستند و بعضاً در حال تغییر ایدهها و عقاید خود نیز هستند.
اگرچه بسیاری از این گروهها و افراد وقت و زمان و انرژی لازم را صرف یافتن راههایی جهت حل مسائل و مشکلات مبتلا به برنامههای درسی مینمایند،اما غالب آنها (از جمله گروههای والدین و جامعه) اطلاعات ناچیزی در رابطه با نظریهها، اصول، شیوههای طراحی و فرایندهای طراحی برنامه درسی دارند.
این کتاب میتواند راهگشای نظام های آموزشی باشند که به سمت غیرمتمرکز شدن و درگیرنمودن بیشتر ذینفعان در فرایند برنامه درسی باشد.
کتاب حاضر، جزئیات تفصیلی را در مورد مفاهیم اساسی برنامه درسی در قرن بیستویکم مطرح میسازد. طبیعی است که در چنین فضای محدودی، مطالب ارائه شده در هر فصل نمیتواند کلیت مطلب (حق مطلب) را کاملاً ادا کند. بنابراین درحد توان سعی شده مفاهیم به صورت مناسب عرضه شود. هرچند که تلاش مولف در معرفی کلیدواژها و مفاهیم پایۀ برنامه درسی است.
بخشی از پیشگفتار کتاب به قلم مترجمان کتاب، دکتر جمال سلیمی و دکتر حسن ملکی را میخوانید:
قرن بیستویکم، قرن ارتباطات جهانی و تعاملات گستردۀ انسانی است. برای برقراری ارتباط سالم و ارزشمند و ایجاد تعامل سازنده میان طرفهای علاقهمند، باید تمهیداتی نو اندیشید. برنامهریزیهای آموزشی و درسی سنتی، شاید سواد به معنای توانایی خواندن و نوشتن را تأمین کند، اما نمیتواند تأمین کنندۀ نیازها و ضرورتهای انسان قرن بیستویکم باشد. از آنجا که انسانهای این قرن نیز چون گذشته تحت تأثیر برنامههای آموزشی و درسی باسواد خواهند شد، علم و دانش خواهند آموخت و کار و حرفه یاد خواهند گرفت، لذا با توجه به نیازها و ضرورتهای قرن بیستویکم باید در جهت ایفای مسئولیت بزرگ آموزش و تربیت انسانهای ماهر و توانمند برای زندگی در این قرن، در پی تغییر برنامههای درسی بر آمد.
مهمترین چالش آموزشوپرورش در هزارۀ سوم، سیاست تغییر و تبدیل است. تبدیل نظام درسی فعلی به مدلی کارآو اثربخش، به همان اندازه که اهمیت دارد، عملی خطیراست. ترسیم ویژگیهای چنین نظام درسی با رسم یک دیاگرام یا تدوین یک مقاله، میسر نیست، بلکه ضرورتاً نیاز به مطالعه و پژوهش دقیق در تحولات و تغییرات اجتماعی دامنهدار در یک جامعه دارد.
در این کتاب، بنا بر تغییرات عمدهای که در مبانی تئوریک و عملی برنامه درسی در اواخر قرن بیستم و دهۀ اول قرن بیستویکم اتفاق افتاده است، نویسنده تلاش دارد تا به معرفی ایدههای نوین و مفاهیم اصلی حیطۀ برنامه درسی بپردازد. چارچوب اصلی کتاب مبتنی بر تمامی عناصر برنامهریزی درسی است که با تعریف برنامه درسی و معرفی مفاهیم کلیدی آغاز میگردد. درادامه به طراحی برنامه درسی میپردازد که در آن مباحث مربوط به چارچوبهای برنامه درسی، اهداف، استانداردها، گونههای سازماندهی، تدریس و آموزش و ارزشیابی را مرور میکند.
اجرای برنامه درسی، مدیریت و رهبری ، ارزیابی برنامههای درسی و در نهایت، اصلاح برنامه درسی جزء مباحث دیگر کتاب است. در این میان گونههای طراحی تدریس و محیطهای یادگیری نیز بیان شده است. جالبترین بخش کتاب راجع به مشارکت در برنامهریزی درسی است که در آن، ضمن برجستهسازی نقش افراد و گروههای مختلف و وظایف آنها در برنامهریزی درسی، به بررسی افراد و گروههای تصمیمگیر، ذینفع و تاثیرگذار برنامه درسی میپردازد. مبحث اقدام پژوهی به عنوان یکی از شیوههای مشارکت معلمان در اصلاح و تغییر برنامههای درسی، در بخشی دیگر از کتاب به آن پرداخته شده است. در نهایت نویسنده نظری انداخته به ایدئولوژیهای برنامه درسی، بحث نابرابری جنسیتی و برنامه درسی پست مدرن، که جزء مباحث نوین در عرصۀ برنامه درسی به حساب میآیند.
به طور اجمالی میتوان گفت که مطالب مندرج در کتاب جزء مباحث اصلی برنامه درسی هستند. این مباحث نه تنها خود ارزشمند هستند بلکه، به استعاره از عنوان کتاب، مفاهیم کلیدی فهم و درک و پرداختن به برنامه درسی هستند. مترجمان کتاب بنا بر سابقۀ کار و فعالیت علمی در عرصۀ برنامه درسی و همچنین آشنایی با ادبیات موجود و فعلی برنامه درسی در ایران و جهان، مطالب مندرج در این کتاب را هم به عنوان مبنای نظری برنامه درسی و هم راهنمای کاربردی سیتم برنامه ریزی درسی، مفید میپندارند.
فهرست مطالب کتاب «مفاهیم کلیدی فهم برنامه درسی» را میخوانید:
بخش اول: مقدمه
فصل اول: برنامه درسی چیست؟
فصل دوم: معرفی مفاهیم کلیدی
بخش دوم: طراحی و تدوین برنامه درسیفصل سوم: چارچوبهای برنامه درسی (برنامهریزی درسی)
فصل چهارم: اهداف،استانداردها و پیامدهای یادگیری
فصل پنجم: انتخاب و سازماندهی شیوههای تدریس و یادگیری
فصل ششم: ارزشیابی، نمرهگذاری و گزارشدهی
فصل هفتم: اجرای(تحقق)برنامه درسی
بخش سوم: مدیریت برنامه درسی
فصل هشتم: نوآوری و تغییر برنامهریزی
فصل نهم: رهبری و مدیریت مدرسه
فصل دهم: مدیریت مدرسهمحور
فصل یازدهم: ارزیابی مدارس
فصل دوازدهم: اصلاح برنامه درسی
بخش چهارم: دیدگاههای تدریس
فصل سیزدهم: محیطهای یادگیری
فصل چهاردهم: ارزیابی معلم
بخش پنجم: مشارکت در برنامهریزی درسی
فصل پانزدهم: برنامهریزی مشارکتی معلم (انجام شده توسط معلم) و قدرتنمند ساختن (تفویض اختیار) به معلم
فصل شانزدهم: تصمیم گیرندگان، ذینفعان و افراد تاثیرگذار
فصل هفدهم: اقدامپژوهی(معلمان به عنوان پژوهشگر)
فصل هجدهم: مشارکت معلم–والدین
بخش ششم: ایدئولوژی برنامه درسی
فصل نوزدهم: نظریهپردازی در برنامه درسی
فصل بیستم: نابرابریهای جنسیتی و برنامه درسی
فصل بیستویکم: پستمدرنیسم و برنامه درسی
نظرات کاربران
دیدگاهی ثبت نشده است.
نظر دهید